انواع شبه جمله ها - فارسی

 

 

 

شبه جمله ها بر دو نوع هستند

 

1- منادا: منادا را از حروف ندا تشخیص می دهیم . حروف ندا عبارتند از : ای ، یا ، ایا ، « ا » در پایان واژه ، Ø ( بدون هیچ علامتی ) یعنی از لحن نوشته یا کاما متوجه می شویم

2- صوت عبارتند از :

برای آرزو و دعا : کاشکی ، کاش ، ای کاش ،آمین ، الهی

برای تشویق :به به ، آفرین ، احسنت ،بارک الله، مرحبا،خوشا

برای تاسف و درد :آه ، درد ، دریغا ، دریغ ، ای داد ،فریاد ، وای

برای تعجب :به ، وه ، عجب ، چه عجب ، عجبا ، شگفت

برای تنبیه :امان ، الامان ، مبادا ، زنهار ، هان

برای احترام :چشم ، به چشم ، بله قربان

برای قبول و تصدیق :بله ، آری ، ای ، ای والله

برای دستور :خاموش ، ساکت ، یالله ، بِسْم الل

شبه جمله

وقتی می خواهیم حالتهای درونی و روحی خودمان مانند شادی و غم و درد و افسوس و .... را به زبان بیاوریم از کلمه هائی مثل کاش ، به به ، آه ، دریغ و ... استفاده می کنیم . به این کلمه ها شبه جمله یا صوت می گوئیم . این کلمه ها معنائی مانند جمله دارند .
مانند :
آه مثل این است که می گوئیم ، درد می کشم .
به به مثل این است که می گوئیم ، چه خوب است .
افرین ، مثل این است که می گوئیم ، تو را تحسین می کنم .
به این کلمات صوت هم می گوئیم ، چون مثل اینکه از شدت ناراحتی یا خوشحالی یا درد ، صدائی از حلق و دهان خود درمی آوریم . مانند : آه ! آخ ! وای !
اقسام شبه جمله
شبه جمله ها را از جهت معنی به انواعی تقسیم می کنند .

1-شبه جمله امید و آرزو و دعا :
کاشکی ، کاش ، ای کاش ، آمین ، ان شاءالله ، الهی
ای کاش می توانستیم با هم مهربان باشیم .
کاشکی دلی پریشان نمی شد .
الهی غم نبینی .
ان شاء الله که خوبی .
2-شبه جمله تشویق و تحسین
آفرین ، بارک الله ، مرحبا ، احسنت ، ماشاءالله ،خوشا ، به به
آفرین کارت خیلی خوب بود .
بارک الله به این بچه خوب
به به چقدر زیبائی!
3-شبه جمله درد و تاسف
آه ، درد ، دریغا ، دریغ ، دریغ و درد ، ای داد ، داد ، فریاد ، واویلا ، فغان ، وای ، افسوس
افسوس که نامه جوانی طی شد .
آه که این درد مرا می کشد .

4-شبه جمله تعجب
به ، وه ، اوه ، عجب ، چه عجب ، عجبا ، شگفتا
عجب حکایتی !
چه عجب یاد ما کردی !

5- شبه جمله تنبیه و پرهیز
امان ، الامان ، مبادا ، زنهار ، زینهار ، هان
مبادا حرف او را گوش کنی
زنهار از رفیق بد زنهار
هان ای پسر عزیز دلبند
– 6شبه جمله امر
، خاموش ، ساکت ، یالله ، بسم الله
یالله از جابت تکان بخور

7- شبه جمله احترام و قبول
چشم ، به چشم ، ای بچشم ، بله قربان
چشم می آیم .
بله قربان ( اطاعت می کنم )

8-شبه جمله جواب و تصدیق
بله ، آری ، ای ، ای والله
البته که می آیم